Ze weet voor wie ze opkomt. En wie ze wil aanpakken. “Daar betaal ik persoonlijk een prijs voor. Een consequentie die ik bereid ben te accepteren.” Dat zei Dilan Yesilgöz vorige week tijdens de bijeenkomst over Vrouwelijk Leiderschap in Turbulente Tijden. Tijdens deze online sessie met leden en belangstellenden van het Liberaal Vrouwen Netwerk (LVN) maakte onze Minister van Justitie en Veiligheid duidelijk onderscheid tussen haar rol in functie en zichzelf, als mens. Al ziet ze die zeker niet los van elkaar, vertelde ze.
We bevinden ons in turbulente tijden. De dossiers die Dilan behandelt, zijn vaak erg heftig. Anders bereiken ze haar niet. Dat heeft effect op haar, ook als mens. “Ik draag de politieke verantwoordelijkheid voor de veiligheid van ons allemaal in Nederland. Én voor de veiligheid van de mensen die zich daarvoor inzetten. Dat heb ik heel scherp.” Dat betekent niet dat alles wat ze over de onderwerpen in haar portefeuille leest, ziet en hoort haar koud laat. “Ik ben hier voor de publieke zaak, maar sommige dingen raken me intrinsiek.”
Hervormen en bestrijden
Een voorbeeld is het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) over de beveiliging van de broer van kroongetuige Nabil B., B.'s advocaat Derk Wiersum en zijn vertrouwenspersoon Peter R. de Vries. Op social media roepen mensen om haar aftreden. “Mensen stellen mij aansprakelijk voor de tekortkomingen die de OVV in het Marengo-proces heeft vastgesteld. Hoewel ik nog niet in functie was toen de moorden op deze personen zijn gepleegd, snap ik dat. De geconstateerde fouten vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister van Justitie en Veiligheid. Zo werkt dat in de politiek.”
De minister hoopt echter dat dit haar niet haar baan zal kosten. “Als de Kamer mij het vertrouwen geeft, heb ik de kans om af te maken waarom ik juist voor deze rol heb gekozen: het hervormen van het stelsel van bewaken en beveiligen, en het bestrijden van de keiharde misdaad.”
Vrouwelijk leiderschap? Dat gaat vaak minder gepaard met ego, zegt Dilan. Haar eigen ego zit haar “niet vaak in de weg.” Ze staat wel haar mannetje, maar is geen ‘mannetje’. Iets wat op haar ministerie van Justitie wel anders is geweest, erkent ze. Dilan is de tweede vrouw en de eerste niet-jurist die Minister van Justitie is. Voormalig Officier van Justitie en Advocaat- en Procureur-Generaal Winnie Sorgdrager (D66) bekleedde deze functie van 1994 tot 1998 in het Kabinet-Kok I. Verder waren het alleen mannen.
Direct bij de uitvoerders aan tafel
Als lid van de Amsterdamse gemeenteraad zette Dilan zich onder meer in voor de strafbaarstelling van straatintimidatie van vrouwen. De stap van de gemeentelijke naar landelijke politiek maakte de politica toen ze constateerde dat ze nog “te goed sliep”. “Als ambtenaar [ze begon haar carrière als bestuursadviseur van het hoofdstedelijke college van B&W, red.] kom je al snel in een gouden kooi en daar word je niet per se beter van.” Een paar jaar na haar overstap naar de Tweede Kamer kreeg Dilan in 2021 de vraag om Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat te worden in het kabinet-Rutte III. In januari 2022 volgde haar benoeming tot Minister van Justitie en Veiligheid.
Heel bijzonder dat ze nu iets mag doen dat zo dicht bij haar hart ligt, vindt Dilan. Veiligheid is een dossier waaraan ze al lang werkt en waarin ze een uitgebreid netwerk heeft. Als bestuursadviseur boog ze zich over de portefeuilles Veiligheid en Zorg. Zo komt het dat ze ook als landelijk bewindspersoon direct bij de mensen aan tafel komt die dagelijks voor veiligheid op straat werken. “Op die manier haal ik de beste informatie uit de praktijk. Daar waar het gebeurt. Dan hoor ik: ‘Er is nog nooit een minister bij ons geweest!’”
Rondje Dappermarkt
Overvolle werkweken die de 40 uur mijlenver te boven gaan vullen haar agenda. Ook geregeld loskomen van Den Haag is belangrijk, vindt Dilan. Dat doet ze bijvoorbeeld tijdens een rondje Dappermarkt in het weekend. “Daar ontmoet ik in de gezellige drukte zoveel leuke mensen, en hoor ik de verhalen over wat hen bezighoudt, rechtstreeks van hen die het aangaat.” Want dat zou je door de politieke hectiek, die helaas regelmatig gepaard gaat met agressieve uitingen op bijvoorbeeld Twitter, bijna vergeten: “Dat de meeste mensen gewoon heel leuk zijn.”
Daarmee sluit Dilan’s aanpak overigens perfect aan op zeker twee van de in totaal zeven leiderschapslessen die mannen volgens een artikel Harvard Business Review kunnen leren van vrouwen: wees nederig en leef je in.
Gouden tips
De gouden tip voor vrouwen met politieke ambities kreeg Dilan zelf ooit van voormalig VVD-Tweede Kamerlid, staatssecretaris, minister en lid van de Europese Commissie Neelie Kroes: “Meteen ja zeggen als ze je bellen! Je niet afvragen of je er wel aan toe bent.” Dat advies had veel impact op haar. Toen het telefoontje kwam voor het ministerschap, heeft ze de kans die haar geboden werd dan ook direct volmondig geaccepteerd. Tot slot nog een tip van Dilan zelf: “Blijf bij jezelf én bemoei je ermee als je een mening hebt. Het doet ertoe.”
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De LVN-bijeenkomst over Vrouwelijk Leiderschap in Turbulente Tijden werd georganiseerd door Marijke Vos, Nathalie Soeteman en Marlies de Ruyter de Wildt. De online sessie vond plaats op 7 maart 2023, de dag voor Internationale Vrouwendag.
Marijke Vos is voorzitter van het Liberaal Vrouwen Netwerk. Ook is ze Directeur van de Levensloop Academie, die gericht is op vitalisering van mens en organisatie. Het doel van de Vrije Levensloop Academie is ontwikkeling en groei van de 45+’er en behoud van 45+-talent. Als projectleider bij Vrouwen in de Lift zet Marijke helpdesks op voor vrouwen die hun eigen geld willen verdienen. Ook als loopbaanadviseur en netwerkspecialist begeleidt ze vrouwen bij deze organisatie om zichtbaar te zijn op de arbeidsmarkt en economische zelfstandigheid na te streven.
Marlies de Ruyter de Wildt is kandidaat voor de Eerste Kamer. Binnen de Haagse VVD actief is zij actief in de Commissie Leden. Als oprichter en eigenaar van bureau By Trust adviseert ze bestuurders en commissarissen over leiderschap en governance. Daarnaast is ze al zo’n 13 jaar toezichthouder. Marlies draagt de veiligheid en positie van vrouwen een warm hart toe en zet zich daar al zo’n 20 jaar voor in. Zo stelde ze in haar campagne voor de Gemeenteraadsverkiezingen vorig jaar de ‘Vrouwen Veilig Coalitie’ voor. Dit concept is overgedragen aan het bureau van de Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.
Nathalie Soeteman is Bestuurslid van het Liberaal Vrouwen Netwerk. In het dagelijks leven is ze Director Corporate Affairs, Engagement & Change en Head of Media Strategy bij Omnicom PR Group. Nathalie heeft ruim 20 jaar ervaring met het adviseren, trainen en coachen van individuen en teams in (inter-)nationale bedrijven en instellingen. Nathalie is voormalig journalist en studeerde Strafrecht. Ook volgde ze een Executive Master in Corporate Communication. Haar vader was 30 jaar lang rechtbank-verslaggever bij De Telegraaf. Het tv-programma van Peter R. de Vries riep hem in 1999 uit tot de beste rechtbankjournalist van Nederland.